In gesprek met de...

Consument: “Een eerlijke behandeling van de makers van mijn eten? Wat een moeilijke vraag!”

Aangenaam, mijn naam is Maurice van der Spek. Ik ben op zoek naar de makers van ons eten. Door ons eten te kopen in de supermarkt weten we niet langer wie ervoor werken. Dus trek ik erop uit. Wie zijn de mensen achter de producten die we iedere dag consumeren? Dat ontdek je op opzoeknaardemakers.nl.

Ik vind het belangrijk dat de mensen achter mijn eten eerlijk behandeld worden. Maar wat is dat eigenlijk, eerlijk? Om daar achter te komen ga ik samen met Nelleke de straat op. Wat hebben Rotterdammers te zeggen over een eerlijke behandeling van de mensen die ons eten maken?

Dit is de tweede aflevering van mijn zoektocht. Naar het overzicht.

In het kort

Samen met Nelleke bevraag ik het winkelend publiek in Rotterdam: wat is een eerlijke behandeling van de mensen die ons eten maken? Consumenten vinden de makers van hun eten belangrijk. “Zij staan aan het begin van het proces. Zonder hen heb ik geen eten.” Maar vrijwel iedereen heeft moeite te bedenken hoe een eerlijke behandeling er uit zou moeten zien. “Wat een moeilijke vraag!” Dat is de reactie die we het vaakst krijgen.

Ik wil er zeker van zijn dat de mensen achter mijn eten eerlijk behandeld worden. Alleen: eerlijkheid wordt al snel een definitiekwestie. Wat is dat eigenlijk, eerlijk? Ik heb er zelf een mening over, maar ik ben juist benieuwd of deze vraag ook buiten mijn eigen hoofd leeft.

Over mijn zoektocht

De Nederlandse boer is omstreden. Vrijwel permanent liggen onze agrariërs onder vuur over hun omgang met dier en planeet.
 
Of die kritiek nu terecht is of niet — welke rol speel ik als consument eigenlijk in de uitwassen van de Nederlandse landbouw?
 
In de loop der eeuwen hebben we één van onze eerste levensbehoeften – eten – uitbesteed. Anderen maken het voor ons, wat een groot goed is. Zo stelt het mij in staat om te werken als journalist. Echter, de afstand tot de oorsprong van mijn eten maakt ook dat ik niet goed meer weet wat eten produceren écht kost. 
 
Dus steek ik de hand in eigen boezem. Zou ik de eerste stap kunnen zetten in de richting van duurzame landbouw door de makers van mijn eten een eerlijke prijs te betalen? Zou het mogelijk zijn zo goed voor mijn eten te betalen dat de boer een eerlijk inkomen verdient, goed kan zorgen voor zijn dieren én zo kan werken dat de planeet nog generaties lang meekan? En zo ja, hoe zou dat er dan uitzien?
 
 
Voor alle duidelijkheid: ik ben geen lobbyist. Ik ben een onafhankelijk journalist wiens werk wordt gefinancierd door particulieren. Ik kies dan ook niet de kant van de boer. Maar ik vind het wel belangrijk om de makers van mijn eten eerlijk te betalen.
 
Met mijn zoektocht voer ik het maatschappelijk gesprek over de vraag hoe we de samenleving zo kunnen inrichten dat een eerlijke prijs de regel wordt en niet langer uitzondering is. Ik nodig je van harte uit om mee te praten onder dit artikel.

Samen met Nelleke ga ik op zoek naar een antwoord op die vraag: wat is een eerlijke behandeling van de mensen achter ons eten? Daarover ga ik met verschillende groepen mensen in gesprek. En begin vandaag simpelweg op straat, bij de consument.

In gesprek, samen met Nelleke

Vandaag word ik vergezeld door Nelleke. Zij wil mee omdat de wereld achter ons eten voor haar nog één groot vraagteken is, terwijl ze openheid erover juist erg belangrijk vindt.

Nelleke: “Ik vind het belangrijk dat er duidelijkheid komt over de herkomst van de courgette die ik gebruik voor mijn pasta. Ik wil weten waar mijn groenten precies vandaan komen, onder welke omstandigheden ze zijn geteeld en hoe de mensen erachter ze hebben geproduceerd. Ik loop er tegenaan dat ik niet weet wat er nou precies gebeurt; het is één groot geheim voor me. Terwijl het me tegelijkertijd zo bezighoudt. Het schuurt, en dat maakt dat ik mee wil op reis.”

In het centrum van Rotterdam benaderden we zo’n twintig à vijfentwintig mensen en kregen welgeteld negen reacties los. Een greep uit de antwoorden:

“Zonder de mensen die ons eten maken, hebben wij geen eten. Zij staan aan het begin van het productieproces. Het is belangrijk dat zij goed behandeld worden – daar wordt ons eindproduct alleen maar beter van.”

op zoek naar de makers

Mijn zoektochten voor je op een rijtje:
logo-square@4x edit1

“Een eerlijke behandeling betekent dat de mensen die ons eten maken krijgen waar ze voor werken. Dat ze terugverdienen waar ze vroeg voor opstaan, waar ze hun tijd in steken. Dat ze hun kosten eruit kunnen halen en er winst aan overhouden. Zodat ze er het liefst met een extraatje van kunnen leven. En ze eindelijk kunnen zeggen: ‘ik doe het ergens voor.’”

“Als je kijkt naar de manier hoe eten wordt gemaakt denk ik niet echt dat de mensen erachter helemaal eerlijk zijn over waar het allemaal vandaan komt. Ik geloof het niet als ze zeggen dat het allemaal biologisch is. Ik denk ook niet dat dit mogelijk is, dit zou veel te duur worden.”

“Als je een product consumeert is het belangrijk om erbij stil te staan waar het vandaan komt. Zo ben ik af en toe bezig met biologisch eten. Het is iets waar ik op let, maar niet altijd, want het is ook duur.”

op zoek naar de makers

Laat je je e-mailadres achter? Dan houd ik je op de hoogte van mijn zoektocht.

  • Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.

Een gevarieerd beeld

Wat mij betreft leverde onze middag een heel gevarieerd beeld op. Interessant om te zien hoeveel mensen schuchter reageren wanneer je hen op camera om een reactie vraagt. Mensen hebben haast of gewoon geen zin. Jongeren lijken makkelijker te reageren dan ouderen.

Toch hadden we ook het idee dat een deel niet wilde reageren omdat onze vraag te confronterend was. Met de mensen die wél reageerden, hebben we open en eerlijke gesprekjes gehad. Ook al stel je zo’n vraag helemaal uit het niets, mensen blijken er toch ideeën bij te hebben.

Waardeer je mijn werk?

Doe dan een duit in het zakje van de maker ervan…

…of deel mijn zoektocht:

Voor dit artikel is door niemand betaald. Zo werk ik onafhankelijk van wiens belang dan ook. Echter mijn tijd is geld waard. Journalistieke makers staan, net als andere makers, financieel onder druk. Daarom leg ik de bal bij jou. Waardeer je mijn werk? Doe dan een duit in het zakje. 

Mijn eigen vooroordeel

Wat ook in deze middag meekwam, is mijn eigen vooroordeel. Van sommige voorbijgangers verwachte ik weinig interessants te horen, besefte ik achteraf. Waarna ik meerdere keren omver ben geblazen door iemands weldoordachte antwoord.

Van consumenten die hier voor het eerst over nadenken tot aan complete uiteenzettingen over de impact van een vrijemarkteconomie: we hebben iets in gang gezet én we hebben zelf iets geleerd.